استاد سید محمد علی ایازی متولد 1333 شمسی یکی از قرآن پژوهان معاصر است که تحصیلات حوزوی خود را از سال 1347 از حوزه علمیه مشهد آغاز کرد. پس از گذراندن دوره ادبیات و مقداری از سطح  به حوزه علمیه قم وارد شد و از استادان سطح آقایان: محقق داماد، فاضل ، ستوده، صلواتی و سلطانی از درس خارج اصول آیات عظام: وحید خراسانی ، آقا موسی زنجانی و فاضل لنکرانی یک دوره را تمام کرد. همچنین از درس فقه آیات عظام: منتظری و شیخ جواد تبریزی ( به مدّت 15 سال ) و نیز اندکی از درس حاج شیخ مرتضی حائری و اراکی استفاده برد. درس فلسفه را گرچه در آغاز با درس آیت الله حسن زاده آملی شروع کرد، اما مدت 10 سال در خدمت آیت الله جوادی آملی اسفار و تمهید القواعد و شرح فصوص الحکم را تلمذ کرد و نیز از محضر سید جلال الدین آشتیانی در فلسفه و عرفان بهره برد. در کنار تحصیلات و از همان سال های نخست ورود به حوزه، به درس تحقیق و پژوهشهای تحقیقی در زمینه قرآن توجه بسیار داشت و مدت 3 سال در درس تفسیر آیة الله خزعلی و درس فلسفه جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن شهید مطهری و در کارهای تحقیقاتی با این شهید در سال 55 تا 57 شرکت داشت. او در کنار تحصیل و تحقیق از کارهای فرهنگی و تالیف نیز غافل نبود و به ویژه پس از دوره های متمادی تحصیل فقه و اصول و فلسفه ، بیشتر وقت خود را به تحقیقات قرآنی اختصاص داده است و در این زمینه افزون بر مقالات گوناگون در مجلات و همایش ها،  کتاب های بسیاری را تالیف کرده است.

حیاته العلمیة

المتخصص: البحث والتألیف فی حقل القرآن والفقه والقضایا الاجتماعیة الدینیة.

1. حیاته و دراسته
ولد الاستاذ السید محمد علی أیازی فی یوم الاربعاء 20 ذی الحجة من عام 1374المیلادی، المصادف 1954. بدء دراسته الدینیه فی مدینة مشهد الرضوی عام 1387ق/1347ش/ (1968م) فی الحوزة العلمیة الدینیة فی مشهد الرضوی. و بعد اکمال مرحلة الادبیات و قسماً من مرحلة السطوح حسب تقسیمات الدراسات العلمیة فی حوزات الشیعة. دخل الى الحوزة الدینیة فی قم، اکبرحوزة الاسلامیة الشیعیة. ودرس مرحلة السطوح على ید اساتذة مثل المحقق الداماد، فاضل اللنکرانی، ستودة الاراکی، الصلواتی، سلطانی الطباطبائی البروجردی. ودرس مرحلة الخارج فی الاصول على ید الآیات العظام وحید الخراسانی، موسی الشبیری الزنجانی، فاضل اللنکرانی، کما حضر دروس الفقه  وتعلّم على ید الآیات العظام: المنتظری، (لمدة خمس عشرة)والشیخ جواد التبریزی.(لمدة عشرسنوات)و موسی الشبیری(سنتین) کما حضرایضاً مدة قصیرة دروس الشیخ مرتضی الحائری و آیة الله الاراکی حتى نال درجة الاجتهاد بتأیید من اساتذته والکبار من مراجع الشیعة.
و رغم انه بدأ دراسته الفلسفیه بحضور دروس حسن زاده الآملی بید انه درس لمدة عشر سنوات على ید آیة الله عبدالله جوادی الآملی دروس الاسفار، و تمهید القواعدو شرح فصوص الحکم، کما درس العرفان ایضاً خصوصاً شرح مقدمة القیصری علی ید السید الاستاد جلال الدین الآشتیانی.
و الی جانب الدراسة ابدی منذ سنوات الاولی لانخراطه فی سلک الدراسة الدینیة، اهتماماً بالغاً بدروس التفسیر والبحوث التحقیقیة فی حقل علوم القرآن. فحضر اساتذة الفن خصوصا الخزعلی و المشکینی و درس فلسفة المجتمع والتاریخ فی الرؤیة القرآنیة للشهید مرتضى المطهّری. و اشترک أیضاً فی نشاطات التحقیقیه للشهید المطهری من عام 1396-1399ق.و بالاضافة الى الدراسة والبحث، لم یغفل عن النشاطات الثقافیة والتألیف. خاصّة و انه کرّس جُل اهتمامه علی البحوث الاجتماعیة و على البحوث القرآنیة. و کانت له فی هذا المجال نشاطات منها نشر مجلة الحوزة فی بیان مسائل و مشاکله و اقتراحات العلمیة و تأسیس مرکز متخصص بالدراسات القرآنیة: باسم مرکز فرهنگ قرآن (مؤسسة الثقافة القرآنیة).و ایضاً اشتغل بتدریس الفقه و الاصول و خارج آیات الاحکام و التفسیر و بتدریس علوم القرآن فی جامعات طهران وقم، والاشراف على الرسائل الجامعیة وتألیف کتب و رسائل و مقالات ومشارکة المؤتمرات الایرانیة و الدولیة.  

مجموعه کتابها و مقالاتی که از آذر 1384 به بعد نگارش، چاپ و نشر یافته است.

کتابها:

1-    ملاکات احکام و روش استکشاف آن. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم . چاپ اول ، تابستان 1386، 616ص.

2-    تفسیر قرآن مجید برگرفتة از آثار امام، پنج جلد، 3200،ص، تهران موسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی، مرداد1385ش .

3-    سیر تطور تفاسیر شیعه، ویرایش چهارم، اضافات، اصلاحات، 400ص، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، پائیز 1385ش .

4-    المفسرون حیاتهم و منهجهم ، ویرایش دوم، با اضافات، از یک جلدبه سه جلد، 1520ص. تهران، سازمان چاپ و انتسارات وزارت ارشاد اسلامی، 1387ش .

5-    در آمدی بر روش شناسی عقاید قرآنی . تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، پائیز 1387ش .

6-    مقاصد الأحکام الشرعیة و غایاتها . دراسة فی سبل اکتشاف الملاک. تعریب علی عباس الوردی. 2ج، بیروت، مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الاسلامی. سلسلة الدراسات الحضاریة.

مقالات

1-    روش قرآن در بیان ملاکات و علل احکام . مجله برهان و عرفان. واحد علوم و تحقیقات ( ویژه نامه علوم قرآن و حدیث) . شماره6، زمستان 1384.

2-    اهل بیت و تأویل . مجله علمی تخصصی پژوهش نامه دینی  ، شماره 11، پاییز 1384ش.

3-    اصول و مبانی زیبایی شناسی  قرآن کریم. مجله پژوهش نامه علمی تخصصی قرآن و حدیث ، شماره1، ص 65. پاییز 1385ش.

4-    نقد و بررسی ضرب قرآن، مجله علمی تخصصی علوم حدیث ، شماره41،  پاییز 1385ش .

5-    بررسی و نقد اشکالات عربیت زبان قرآن . مجله علمی پژوهشی : پژوهش های فلسفی – کلامی دانشگاه قم ، شماره 30، زمستان 1385ش .

6-    نقد و بررسی ادله فقهی الزام حکومتی حجاب. (ویژه حجاب، مسئولیتها و اختیارات دولت اسلامی. مجله کاوشی نو در فقه اسلامی، شماره 51-52. بهار و تابستان 1386ش .همایش حجاب ، سه مجلد، جلد اول، ص325، بکوشش ابراهیم شفیعی سروستانی،تابستان 1387ش، ناشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

7-    قرآن نازله ای عربی، نقدی بر مصاحبه دکتر سروش در باره وحی نبوی، ویژنامه ، شماره8، پژوهشهای کلام، دفتر تبلیغات اسلامی، پاسخ به پرسشها.

8-    جایگاه آیات اعتقادی در استنباط احکام. دانشگاه آزاد اسلامی . واحد علوم و تحقیقات. پژوهش نامه فقه و حقوق اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تحقیقات نیمسال نامه تخصصی- سال اول، شماره اول، ص 37، تابستان 1387.

9-    کرامت انسان و آزادی در قرآن . مجله بینات، شماره 53، بهار 86ش.

10-. تهران دانشگاه امام صادق. 1386ش.

11-حضرت فاطمه زهراو قرآن. مجله بینات شماره 56، زمستان 1386ش.

12-مبانی و روش­های تفسیری فیض کاشانی. مجله رهنمون. شماره 23و24تابستان و پاییز  1387ش.

13-نقدی بر فواید تفسیر ترتیب نزول، مشهد، 1378ش.(احتمالاً مجله قرآن شناخت).

14-نقدی بر مقاله خانواده و اهل بیت در دائرة المعاف لیدن، مجله قرآن پژوهی خاورشناسان(قرآن و مستشرقان)، دوفصلنامه تخصصی شماره چهارم، بهار و تابستان1387، 1429ق، ص35-63.

15-داستانهای شگفت انگیز قرآن در مجموعه: با راست قامتان پهنه اندرز(یادنامه راشد). به کوشش جعفر پژوم. چاپ اول، 1387ش، تهران، انتشارات سخن، ص349-376 .

16-کلام الهی فعل الهی، پاسخی به مقاله آقای ابوالقاسم فنایی، صفات باری، کلام باری. این مقاله در شماره 21 مجله آیین، خرداد 1388، ص43، به چاپ رسیده است. 

همایشها و کنفرانس های علمی

1-    کنگره بزرگداشت شیخ ابو الفتوح رازی . تفسیر پژوهی ابوالفتوح رازی. جلد هشتم ،480ص، به کوشش سید محمد علی ایازی، همراه با ارائه مقاله در آمدی بر تفسیر پژوهی ابو الفتوح رازی، ص13-36 .  تابستان 1384، شهر ری، دارالحدیث. 

2-    روایات امام جعفر صادق(علیه السلام) در تفسیر قرآن براساس «مسند الإمام الصادق(علیه السلام)». همایش تکریم و تجلیل از علامه عطاردی. مجموعه آثار همایش گرامیداشت استاد عطاردی. گرامی نامه عطاردی. جلد اول ص 219. تهران، مؤ سسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی. 1385.

3-    راغب اصفهانى قرآن پژوه و مفسر قرآن. همایش تجلیل از راغب اصفهانی.با عنوان قرآن کریم و مسائل جامعه معاصر، اصفهان با همکاری آیسسکو، 1-3 آذر. 1385ش. چکیده مقالات، ص43.

4-    شمول پذیری معنا در قرآن کریم در کتاب فقیه ربانی. مجموعه مقالات بزرگداشت آیه الله میرزا علی فلسفی. به کوشش جمعی از فضلای خراسان. زمستان 1386.

5-     درآمدی برحدیث پژوهی کلینی.  همایش هزاره وفات ثقه الاسلام کلینی. موسسه دار الحدیث. 1387ش.

6-    بازتاب ادیان پژوهی بلاغی درتفسیر آلاء الرحمان. ص 89. کنگره بین المللی علامه بلاغی . مجموعه مقالات. جلد 4، زمستان 1386ش.

7-    شادی وتفریح دراسلام باتأکیدبراندیشه های شهیدبهشتی. هماِیش شادی و تفریح.تهران.  تابستان 1386ش.

8-    نه طوطی، نه زنبور. نقدی بر مقاله طوطی و زنبور دکتر عبد الکریم سروش. تابستان 1387ش. ویژنامه ، شماره8، پژوهشهای کلام، دفتر تبلیغات اسلامی، پاسخ به پرسشها.

9-    بررسی ادله حجیت خبر واحد درتفسیر با تکیه بر آرای آیت الله معرفت. همایش دومین سال وفات علامه معرفت. تهران. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه..با عنوان معرفت قرآنی. یادنگارنامه آیت الله محمد هادی معرفت. جلد چهارم(قرآن پژوهی ـ 11). مقاله بررسی ادله حجیت خبر واحد در تفسیر با تکیه بر آرای آیت الله معرفت. ص183-310 . زیر نظر گروه قرآن پژوهی. به کوشش علی نصیری. تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، 1387ش.   

10-عوامل وحدت بخش در قرآن و حدیث. مجموعه مقالات بیست و چهارمین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم. اتنشارات اسوه، وابسته به اوقاف و امورخیریه. چاپ اول، تیر 1387ش . دوره چهار جلدی، جلد اول، ص3-53 .

11-همایش حجاب مسئولیتها و اختیارات دولت اسلامی. ، سه مجلد، جلد اول، ص325، بکوشش ابراهیم شفیعی سروستانی، تابستان 1387ش، ناشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

12-گستره مبانی وقف در قرآن کریم. اصفهان . همایش تجلیل از وقف. آذرماه 1387ش.

مجموعه کتابها و مقالاتی که از آذر 1384 به بعد نگارش، چاپ و نشر یافته است.

کتابها:

7-    ملاکات احکام و روش استکشاف آن. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم . چاپ اول ، تابستان 1386، 616ص.

8-    تفسیر قرآن مجید برگرفتة از آثار امام، 5جلد، 3200ص، تهران موسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی، مرداد1385ش .

9-    سیر تطور تفاسیر شیعه، ویرایش چهارم، اضافات، اصلاحات، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، پائیز 1385ش .

10-المفسرون حیاتهم و منهجهم، ویرایش دوم، با اضافات، از یک جلد به سه جلد،   1520 ص. تهران، سازمان چاپ و انتسارات وزارت ارشاد اسلامی، 1387 ش .

11-در آمدی بر روش شناسی عقاید قرآنی . تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، پائیز 1387ش .

12-مقاصد الأحکام الشرعیة و غایاتها . دراسة فی سبل اکتشاف الملاک. تعریب علی عباس الوردی. 2ج، بیروت، مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الاسلامی. سلسلة الدراسات الحضاریة.

13-مبانی و روشهای تفسیری. تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، بهار 1388ش .

14- 

مقالات

1.      روش قرآن در بیان ملاکات و علل احکام . مجله برهان و عرفان. واحد علوم و تحقیقات ( ویژه نامه علوم قرآن و حدیث) . شماره6، زمستان 1384.

2.      اهل بیت و تأویل . مجله علمی تخصصی پژوهش نامه دینی  ، شماره 11، پاییز 1384ش.

3.      اصول و مبانی زیبایی شناسی  قرآن کریم. مجله پژوهش نامه علمی تخصصی قرآن و حدیث ، شماره1، ص 65. پاییز 1385ش.

4.      نقد و بررسی ضرب قرآن، مجله علمی تخصصی علوم حدیث ، شماره41،  پاییز 1385ش .

5.      بررسی و نقد اشکالات عربیت زبان قرآن. مجله علمی پژوهشی : پژوهش های فلسفی کلامی دانشگاه قم ، شماره 30، زمستان 1385ش .

6.      نقد و بررسی ادله فقهی الزام حکومتی حجاب. (ویژه حجاب، مسئولیتها و اختیارات دولت اسلامی. مجله کاوشی نو در فقه اسلامی، شماره 51-52.بهار و تابستان 1386ش.

7.      کرامت انسان و آزادی در قرآن . مجله بینات، شماره 53، بهار 86ش.

8.      جایگاه آیات اعتقادی در استنباط احکام. دانشگاه آزاد اسلامی . واحد علوم و تحقیقات. پژوهش نامه فقه و حقوق اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تحقیقات نیمسال نامه تخصصی- سال اول، شماره اول، ص 37، تابستان 1387.

9.      عوامل وحدت بخش در قرآن و حدیث. تهران دانشگاه امام صادق. 1386ش.

10.  حضرت فاطمه زهرا و قرآن. مجله بینات شماره 56، زمستان 1386ش.

11.  مبانی و روش­های تفسیری فیض کاشانی. مجله رهنمون. فصلنامه علوم انسانی و اسلامی، شماره 23و24تابستان و پاییز  1387ش.

12.  نقدی بر فواید تفسیر ترتیب نزولی، تابستان 1387ش. (احتمالاً مجله قرآن شناخت).

13.  نقدی بر مقاله خانواده و اهل بیت در دائرة المعارف لیدن، مجله قرآن پژوهی خاورشناسان (قرآن و مستشرقان)، دوفصلنامه تخصصی شماره چهارم، بهار و تابستان1387،  1429ق، ص35-63.

14.  داستانهای شگفت انگیز قرآن، در مجموعه: با راست قامتان پهنه اندرز(یادنامه راشد). به کوشش جعفر پژوم. چاپ اول، 1387ش، تهران، انتشارات سخن، ص349-376 .

15.  بررسی ادله حجیت خبر واحد در تفسیر با تکیه بر آرای آیت الله معرفت. معرفت قرآنی. یادنگارنامه آیت الله محمد هادی معرفت. جلد چهارم(قرآن پژوهی ـ 11). ص183-310 . زیر نظر گروه قرآن پژوهی. به کوشش علی نصیری. تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، 1387ش.

16.    کلام الهی فعل الهی، پاسخی به مقاله آقای ابوالقاسم فنایی، صفات باری، کلام باری. این مقاله در شماره 21 مجله آیین، خرداد 1388، ص43، به چاپ رسیده است.    

همایشها و کنفرانس های علمی و ارائه مقاله

1.      کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی، به مناسبت صدمین سال میلاد امام خمینی، مجموعه آثار(1) امام خمینی و حکوت اسلامی(مبانی کلامی) با عنوان: حکوت دینی، ویژگیها و آفات، ص55-96. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، زمستان 1387ش. به کوشش کاظم قاضی زاده.   

2.      کنگره بزرگداشت شیخ ابو الفتوح رازی . تفسیر پژوهی ابوالفتوح رازی. جلد هشتم ،480ص، به کوشش سید محمد علی ایازی، همراه با ارائه مقاله در آمدی بر تفسیر پژوهی ابو الفتوح رازی، ص13-36 .  تابستان 1384، شهر ری، دارالحدیث. 

3.      روایات امام جعفر صادق(علیه السلام) در تفسیر قرآن براساس «مسند الإمام الصادق(علیه السلام)». همایش تکریم و تجلیل از علامه عطاردی. مجموعه آثار همایش گرامیداشت استاد عطاردی. گرامی نامه عطاردی. جلد اول ص 219. تهران، مؤ سسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی. 1385.

4.      راغب اصفهانى قرآن پژوه و مفسر قرآن. همایش تجلیل از راغب اصفهانی. با عنوان قرآن کریم و مسائل جامعه معاصر، اصفهان با همکاری ایسسکو، 1-3 آذر. 1385ش. چکیده مقالات، ص43.

5.      نقد و بررسی ادله الزام حکومتی حجاب، همایش حجاب مسئولیتها و اختیارات دولت اسلامی. ، تابستان 1386ش، سه مجلد، جلد اول، ص325، به کوشش ابراهیم شفیعی سروستانی، تابستان 1387ش، ناشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

6.      شمول پذیری معنا در قرآن کریم در کتاب: فقیه ربانی. مجموعه مقالات بزرگداشت آیه الله میرزا علی فلسفی. به کوشش جمعی از فضلای خراسان. ص 631، زمستان 1386.

7.       درآمدی برحدیث پژوهی کلینی. همایش هزاره وفات ثقه الاسلام کلینی. موسسه دار الحدیث. 1387ش.

8.      بازتاب ادیان پژوهی بلاغی درتفسیر آلاء الرحمان. ص 89. کنگره بین المللی علامه بلاغی . مجموعه مقالات. جلد 4، زمستان 1386ش.

9.      شادی و تفریح در اسلام با تأکیدبراندیشه های شهید بهشتی. هماِیش شادی و تفریح. تهران.  تابستان 1386ش.

10.  نه طوطی، نه زنبور. نقدی بر مقاله طوطی و زنبور دکتر عبد الکریم سروش. تابستان 1387ش.

11.  بررسی ادله حجیت خبر واحد درتفسیر با تکیه بر آرای آیت الله معرفت. همایش دومین سال وفات علامه معرفت. تهران. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه. مقاله بررسی ادله حجیت خبر واحد در تفسیر با تکیه بر آرای آیت الله معرفت.1387

12.   کرامت انسان و آزادی در قرآن. مجموعه آثار(1) همایش بین المللی امام خمینی و قلمرو دین(اصول و مبانی کرامت انسان) ص199، تهران،خرداد 1386ش. تاریخ چاپ 1386، ناشر موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی. و در چکیده مقالات، مجموعه آثار جلد 12، ص138 .

13.   عوامل وحدت بخش در قرآن و حدیث. مجموعه مقالات بیست و چهارمین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم. انتشارات اسوه، وابسته به اوقاف و امورخیریه. چاپ اول، تیر 1387ش . دوره چهار جلدی، جلد اول، ص3-53 .

14.  گستره مبانی وقف در قرآن کریم. اصفهان . همایش تجلیل از وقف. آذرماه 1387ش.

فهرست کتابها بر اساس آخرین آمار 1387

1 ـ المفسرون حیاتهم و منهجهم، تهران، وزارت ارشاد اسلامى، 1373ش. چاپ دوم، همراه با اصلاحات وتکمیل: 1387ش، سه مجلد.

2 ـ تفسیر القرآن المجید المستخرج من تراث الشیخ المفید. قم، کنگره هزاره شیخ مفید، (با همکارى)، 1372، چاپ دفتر تبلیغات اسلامى 1380.

3 ـ قرآن و تفسیر عصرى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ دوم، 1378 ش.

4 ـ اسلام و تنظیم خانواده، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ چهارم، 1378 ش.

5 ـ سیرتطور تفاسیر شیعه، تهران، نمایشگاه دوم قرآن مجید، 1373ش، 220ص. چاپ سوم، کتاب مبین،1380

6 ـ آشنایى با تفاسیر، قم، دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، 1371ش.

7 ـ شناخت نامه تفاسیر، رشت، کتاب مبین، 1378 ش.

8 ـ کاوشى در تاریخ جمع قرآن، رشت، کتاب مبین، چاپ اول، 1378ش.

9 ـ جامعیت قرآن، رشت، کتاب مبین، چاپ اول، 1378 ش، چاپ سوم، 1380.

10 ـ قرآن و فرهنگ زمانه، رشت، کتاب مبین، 1378 ش، چاپ دوم، 1380.

11 ـ آزادى در قرآن، تهران، دفتر تحقیقاتى و نشر ذکر، 1379 ش، چاپ دوم، 1380.

12 ـ فقه پژوهى قرآنى، درآمدى بر مبانى نظرى آیات الاحکام، قم، دفتر تبلیغات اسلامى، 1380چاپ اول.

13 ـ چهره پیوسته قرآن، قم انتشارات هستى نما، 1380 ش.

14 ـ قرآن، اثرى جاویدان گامى کوتاه در شناخت قرآن، 1381 ش.

15 ـ مجموعه مقالات قرآنى.(در دست چاپ)

16 ـ تفسیر پژوهى، مبانى و روش هاى تفسیرى. (در دست چاپ)

17 ـ نگرشى به مسائل اجتماعى و دینى امروز ایران (مجموعه مقالات) (در دست چاپ).

18 ـ مصحف امام على(علیه السلام) سازمان چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، 1380 ش.

19 ـ قرآن پژوهان همدان.  مؤسسه نمایشگاه هاى فرهنگى ایران، 1380ش.

20 ـ قرآن پژوهان قزوین.  مؤسسه نمایشگاه هاى فرهنگى ایران، 1381ش.

21- قلمرو اجراى شریعت در حکومت دینى، مؤسسه بازشناسى اسلام و ایران، تهران، 1380 ش.

22 ـ ملاکات احکام و روش استکشاف آن، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، پژوهشکده فقه و حقوق. 1385.

23 ـ تفسیر قرآن مجید برگرفته از آثار امام خمینى، 5 مجلد، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى. 1385

24 ـ قرآن و اهل بیت.(در دست چاپ)

25 ـ الارتداد، رؤیة جدیدة لمفهومه وحکمه. (در دست چاپ).

26- سیرتطور تفاسیر شیعه، تهران، ویرایش چهارم، تهران دانشگاه آزاد. واحد علوم و تحقیقات، پائیز 1385.

27- تفسیر پژوهی ابوالفتوح رازی، مجموعه مقالات کنگره بزرگداشت شیخ ابو الفتوح رازی، جلد8، 1384.

28-مقدمه و تعلیقات بر کتاب گرایش های تفسیری در میان مسلمانان، ایگناس گلدزیهر، تهران ققنوس، 1383ش. 

29- روش قرآن در بیان عقاید. تهران دانشگاه آزاد. واحد علوم و تحقیقات، پائیز 1387.

30- حدیث پژوهی کلینی رازی، مجموعه مقالات کنگره بزرگداشت شیخ محمد بن یعقوب کلینی رازی، .1387ش .

31- مبانی و روشهای تفسیری.  (در دست چاپ).

32- شخصیت مفسر در تفسیر. مجموعه مقالات ، پژوهشهای تفسیر پژوهی . (در دست چاپ).